Het Enneagram is een prachtig middel om jezelf beter te begrijpen. Echt, wat een eyeopeners heb ik gekregen en nog altijd! Het is een accuraat model dat overal in de wereld gebruikt wordt om meer kennis en inzicht in jezelf en in de ander te verkrijgen. Wat het Enneagram bijzonder maakt is, dat het ons laat zien hoe we bepaalde dingen doen en ook waarom we ze doen zoals we doen. Het geeft ons antwoord op vragen die je jezelf weleens stelt, zoals: ‘waarom doe ik dit nou (zo)?’ of ‘waarom snapt mijn man niet wat ik bedoel, waarom is hij zo anders?’ of ‘hoe komt het dat ik prima samenwerk met de ene collega en de andere totaal niet begrijp?’
Het land Enneagram heeft geen grenzen
Het model beschrijft de kenmerken van negen dominante persoonlijkheidstypes en de relaties die ze met anderen hebben. Elk van de 9 typen heeft zijn eigen natuurlijke talenten en krachten, ook zijn beperkingen, zijn blinde vlekken en zijn manieren van omgaan met elkaar. Ieder mens heeft aspecten van elk type in zich, maar één type is doorgaans dominant. Het Enneagram is niet land gebonden, maar strekt zich uit over de wereld. Op onze seminars en conferenties zijn we deelnemers uit de hele wereld tegengekomen, uit Korea, China, Australië, Egypte, Zuid-Afrika, Argentinië, Europa, Amerika, etc. In elk volk in de hele wereld tref je kennelijk dezelfde typen mensen aan. Mensen van eenzelfde type spreken vaak eenzelfde (Ennea-) taal. Interessant, toch?
De indeling in typen geeft je gereedschap om jezelf en anderen beter te begrijpen.
”The Enneagram helps turn the light of awareness onto those features of our personality that operate automatically, not only keeping us ”asleep,” but so often getting us into more trouble, more conflicts, and increasing our suffering and that of others.” - Don Riso
Ingesleten en vastgeroeste patronen
Op jonge leeftijd ontdekte je dat de wereld niet reageerde zoals je altijd zou willen. Je hebt toen, om te overleven, bepaald gedrag en bepaalde patronen ontwikkeld waar je als kind mee vertrouwd bent geraakt. Kijk maar hoe kinderen het doen. Zo groeide je persoonlijkheid. Nu je ouder bent geworden, heb je je wel ontdaan van een hoop ‘kinderspul’, maar veel van de ingesleten patronen zijn nog aanwezig. Ze zijn intussen zo’n deel van jezelf geworden dat je je vaak niet bewust bent van hun automatische werking, laat staan dat je ziet hoe dingen anders kunnen. Voor je groei kunnen deze patronen je wel behoorlijk in de weg staan. Het Enneagram kan licht werpen op deze vastgeroeste patronen. Verantwoordelijk hiervoor is onze software!
Onze Software…
Een van de interessantste dingen van het Enneagram is dat het duidelijk laat zien wat globaal de belangrijkste drive is voor alle typen:
- Type Een bijvoorbeeld is gericht op perfectie; in hun ogen kan alles altijd beter en ze zien meteen wat niet klopt. Het type vermijdt het om fouten te maken. Het is ook het type dat een ander graag corrigeert.
- Tweeën weten precies wat de wensen en behoeften zijn van andere mensen en willen gewaardeerd worden voor hun acties. Ze weten bovendien precies hoe ze bij anderen in de smaak kunnen vallen.
- Drieën houden van status en succes en willen altijd de beste zijn. Ze zijn zeer doelgericht en willen gewaardeerd worden voor wat ze doen.
- Vieren willen uniek en bijzonder zijn en zijn altijd op zoek naar datgene dat ontbreekt. Ze kunnen soms knap jaloers zijn op een ander. Drama is nooit ver weg bij Vieren.
- Vijven zijn gefocust op kennis en privacy en zijn altijd bezig uit te zoeken waarom dingen zijn zoals ze zijn. Ze zijn graag op zichzelf, hebben anderen doorgaans niet nodig.
- Zessen zijn uit op veiligheid en zekerheid. Ze willen er zeker van zijn dat dingen kloppen en doen er vaak lang over om te beslissen, want alles moet worden afgedekt. Vertrouwen is een groot issue voor ze.
- Zevens zijn gericht op veel plannenmakerij en dus veel opties om vooral plezier te hebben in het leven, uitdagingen, opwinding. Vermijden graag pijn, het leven moet vooral geleefd worden en nare feedback rationaliseren ze weg.
- Achten nemen graag de leiding, zijn gefocust op macht en controle. Beschermen hun inner circle. Kunnen ook confronteren en intimideren, zonder dat ze zelf in de gaten hebben hoe groot hun impact op de ander is. Zodra ze een kamer binnenkomen laten ze duidelijk merken wie de baas is.
- Negens willen peace of mind en harmonie met hun omgeving en willen koste wat kost conflict vermijden
…en Programmering
Iemand die gefocust is op veiligheid en zekerheid is altijd alert op eventueel gevaar en vraagt zich steeds af of hij een ander kan vertrouwen. Tweeën daarentegen zijn altijd bezig ‘uit te zoeken’ wat anderen nodig hebben. Alle typen zijn altijd bezig hun ‘focus’ gerealiseerd te krijgen. Dit is wat wij mensen werkelijk de hele dag aan het doen zijn zonder dat wij ons dat bewust zijn. Het is alsof we een programma afdraaien, maar we zijn ons niet bewust van de software die we gebruiken. Het Enneagram vertelt ons over deze software en geeft ons gedetailleerde informatie over de manier waarop deze software verantwoordelijk is voor ons gedrag, de manier waarop we met elkaar omgaan en de impact die we hebben op elkaar. Als mensen dat pakken, als ze hun ‘software’ beginnen te begrijpen dan vallen plotseling dingen op hun plaats. Zo wordt het Enneagram een eyeopener: je begrijpt opeens dat je er niets aan kunt doen dat je dingen altijd zo hebt gedaan! En als je je type begrijpt zul je je bewust worden dat je andere keuzes kunt ontwikkelen om dingen aan te pakken, dat je vastgeroeste gedragspatronen kunt doorbreken. Dat levert nieuwe inzichten op. Spannend is het, maar zeker als je deze uitdagingen aangaat, zo de moeite waard!
Jouw manier van kijken is anders dan die van je zus, je partner of je collega
Het model laat dus zien waar het bij elk type eigenlijk altijd om draait en vooral hoe het ‘voelt’ om een bepaald type te hebben. Van jongsaf aan ben je gewend geraakt aan jouw manier van kijken, dit was de waarheid! Maar in feite zien we ons leven vanuit de ‘beperking van ons type’, die slechts een negende is van de werkelijkheid. Althans volgens het Enneagram. Door dit model krijgen we ook een beter inzicht in het gedrag van andere mensen. Het geeft zo helder aan hoe en waarom de verschillende typen verschillende gezichtspunten hebben en daarmee verschillende manieren hebben om te communiceren en problemen op te lossen. In alle typen vinden we echter iets van onszelf. Daarnaast kunnen we een heleboel leren van de ons omringende typen!
Ik vind het elke keer heel waardevol om me dit weer te realiseren en dit te delen met mensen die met zichzelf aan de slag willen.
De negen typen van het Enneagram, volgens Riso-Hudson:
Type 1: de hervormer
Type 2: de helper
Type 3: de presteerder
Type 4: de individualist
Type 5: de onderzoeker
Type 6: de loyalist
Type 7: de enthousiasteling
Type 8: de uitdager
Type 9: de vredestichter
